Kwestia VAT od wynagrodzeń zespołu ostatnio była przedmiotem burzliwych dyskusji. Powstały one na gruncie interpretacji wskazującej, ze spółka kapitałowa nie może korzystać ze zwolnienia od VAT dla wykonywanych przez siebie usług kulturalnych z pomocą zaangażowanych artystów wykonawców.

Ogólnie kwestię tę omawiałem dawno temu w we wpisie VAT od wynagrodzeń artystów. Warto jednak wrócić do tego tematu w kontekście nowych interpretacji.

Usługi artystów wykonawców – zwolnienie

Jak wiesz, ze zwolnienia od VAT korzystają instytucje kultury i podmioty równoważne prowadzące działalność kulturalną. Wspominałem o tym szczegółowo m.in. we wpisie Kiedy instytucja kultury korzysta ze zwolnienia z VAT?

Ustawa o VAT zwalnia z VAT również usługi kulturalne świadczone przez indywidualnych twórców i artystów wykonawców, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych, wynagradzane w formie honorariów, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworów.

Zatem, aby usługi artysty korzystały ze zwolnienia muszą być:

• usługami kulturalnymi
• świadczonymi przez twórcę lub artystę wykonawcę
• być wynagrodzone w formie honorarium.

W praktyce więc, wiele usług nabywanych bezpośrednio od twórców i artystów wykonawców korzysta ze zwolnienia z VAT.

VAT od wynagrodzeń zespołu

A co w przypadku, gdy artysta jest np. liderem zespołu i współpracuje z innymi muzykami, w trakcie swojego występu?

Bardzo często w takiej sytuacji lider zespołu, prowadząc jednoosobową działalność zatrudnia pozostałych członków zespołu. Mogą to być kontrakty w ramach prowadzonych przez pozostałych artystów działalności, czy umowy z artystami nie-przedsiębiorcami. Kwestia VAT od wynagrodzeń zespołu może w takim przypadku budzić wątpliwości. Dotyczą one tego czy można w  przypadku  „zbiorowej” działalności kulturalnej mówić o honorarium artysty wykonawcy.

Jeśli artysta działa w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, to moim zdaniem zachowuje prawo do zwolnienia.

Co istotne, tezę tę potwierdziły same organy podatkowe w kilku interpretacjach. Z jednej z nich wynika z nich, że czynny udział w danym wydarzeniu lidera przy współpracy z innymi osobami np. tancerzami, muzykami itd., nie pozbawia prawa zastosowania zwolnienia z VAT do wynagrodzenia lidera.

„(…) świadczone przez Wnioskodawcę usługi udzielania koncertów, w tym przy jednoczesnym współudziale innych osób stanowią usługi kulturalne, gdyż są przejawem działalności twórczej polegającej na artystycznym jego wykonaniu, a Wnioskodawca, w związku ze świadczonymi usługami występuje jako indywidualny twórca wynagradzany w formie honorarium. Zatem należy wskazać, że Wnioskodawca wykonując usługi udzielania koncertów korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy. Fakt, że usługi udzielania koncertów realizowane są przez Wnioskodawcę przy udziale innych osób – pozostaje bez wpływu na sposób opodatkowania świadczonych przez Wnioskodawcę czynności. Podkreślić należy, że to Wnioskodawca jest realizatorem usług, który jest wynagradzany w formie honorarium, w tym za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich lub praw do artystycznego wykonania utworu. Tym samym stwierdzić należy, że Wnioskodawca świadcząc usługi udzielania koncertów, w odniesieniu do których Strona działa jako indywidualny twórca i artysta wykonawca, w rozumieniu przepisów o prawie autorskim i prawach pokrewnych – korzysta ze zwolnienia z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy.”

(interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej Z 29 lipca 2019 r., sygn. 0114-KDIP1-1.4012.312.2019.1.RR).

Zatem artyści korzystający w swej działalności ze wsparcia innych artystów zachowują prawo do zwolnienia od VAT.

VAT od wynagrodzeń zespołu w formie spółki

A co w przypadku, gdy artyści prowadzą działalność w formie spółki?

Spółka prawa handlowego (np. z o.o., komandytowa, jawna) nie są twórcami, czy artystami wykonawcami w rozumieniu prawa autorskiego. Innymi słowy, spółka gwarantuje udział określonych osób w organizowanym przez siebie wydarzeniu i nabywa od tych osób prawa do artystycznego wykonania, ale sama nie jest twórcą czy artystą wykonawcą.

Jak podkreślił Naczelny Sad Administracyjny w jednym z wyroków:

„Zgodnie z art. 8 ust. 1 i ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych twórcą może być tylko oznaczona nazwiskiem osoba fizyczna, a nie korporacja gospodarcza. Przesądzające o ochronie utworu cechy mogą zostać bowiem nadane wyłącznie przez osobę fizyczną. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może zatem wytworzyć utworu, gdyż jedynie osoba fizyczna jest wyposażona w zdolność tworzenia – wykreowania utworu – gdyż jest to czynność o charakterze realnym.”

(Wyrok NSA z 6 października 2017 r., nr II FSK 2462/15)

Usługa świadczona przez spółkę nie jest więc usługą wykonywaną przez twórcę lub artystę wykonawcę – takie usługi nabywa spółka bezpośrednio od twórców i artystów.

Z tych przyczyn zwolnienie od VAT dla występów organizowanych przez spółki nie znajdzie zastosowania. Takie stanowisko potwierdził organ podatkowy w wydanej ostatnio interpretacji w podobnej sprawie.

„(…) skoro Państwo prowadzicie działalność gospodarczą, w przeważającej części związaną z wystawianiem przedstawień artystycznych, w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, to tym samym nie możecie Państwo być uznani za indywidualnego twórcę lub artystę wykonawcę. Zatem nie jesteście Państwo podmiotem wymienionym w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy. Wobec powyższego, z uwagi na fakt, że Państwa Spółka nie jest podmiotem (twórcą i artystą wykonawcą), o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy, to świadczone przez Państwa Spółkę kompleksowe usługi zapewnienia oprawy artystycznej wesel nie korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 33 lit. b ustawy.”

(interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 9 lutego 2023 r., sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.829.2022.2.SM)

Inaczej mogłaby kształtować się sytuacja w przypadku spółek cywilnych, ale to już temat na osobny wpis 🙂

Na zdjęciach efekt moich majowych podróży Szlakiem Orlich Gniazd 🙂

***

Jeśli śledzisz uważnie mój blog, możesz zauważyć, że pojawiła się na nim nowa ikonka Postaw kawę.

Teraz jeśli tylko zechcesz, możesz wesprzeć działalność Kulturalnie o podatkach i rozwój mojego bloga, stawiając mi przysłowiową kawę 🙂

Słonecznego dnia 🙂

Wojciech Pietrasiewicz
doradca podatkowy, prawnik

***

Stawka VAT na warsztaty online – interpretacje

Usługi kulturalne online stały się coraz częstszą formą kontaktu z odbiorcami. W czasie pandemii instytucje kultury przenoszą spektakle do Internetu, nierzadko też warsztaty kulturalne odbywają się online przy pomocy popularnych komunikatorów.

Nowa formuła pracy i sprzedaży uczestnictwa w warsztatach pociąga za sobą określone trudności podatkowe [Czytaj dalej…]