Ostatnie dni stały pod znakiem transakcji stulecia w polskiej kulturze, czyli zakupu przez Skarb Państwa kolekcji książąt Czartoryskich. To nie tylko „Dama z gronostajem” Leonarda da Vinci, ale również wiele cennych dokumentów, w tym najciekawsze dla mnie rękopisy roczników Jana Długosza, czy oryginalny akt unii horodelskiej. Nie chcę oceniać, czy transakcja ta miała sens, czy nie. Po prostu cieszę się, że te muzealia będą dostępne dla szerokiego grona odbiorców w Polsce.

Ale chciałem opowiedzieć Ci dziś o czymś zupełnie innym.

Dużym problemem w działalności muzeów są obowiązujące od 2016 r. przepisy o prewspółczynniku.

Na czym polega odliczenie w VAT z zastosowaniem prewspółczynnika?

To obowiązek odliczenia podatku naliczonego od zakupionych towarów lub usług w proporcji obliczonej według wzorów wskazanych w ustawie o VAT lub rozporządzeniu wykonawczym do ustawy wtedy gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe.

Dla wielu podmiotów działających w kulturze, obowiązek odliczania VAT z zastosowaniem prewspółczynnika oznacza ograniczenie wysokości odliczanego podatku o kilkadziesiąt procent.

W muzeach obowiązek odliczania podatku naliczonego z zastosowaniem prewspółczynnika może wygenerować prowadzona tam nieodpłatna działalność statutowa. Wątpliwości budzi kwalifikacja takich nieodpłatnych działań jak nieodpłatne wstępy do muzeów w określony dzień, dla określonych kategorii osób (np. dzieci do lat 6) lub w ramach okresowych akcji (np. darmowy wstęp dla uczniów w trakcie ferii), nieodpłatne lekcje muzealne oraz działalność naukowa muzeum.

Przepisy nie rozstrzygają jednoznacznie, czy od zakupów towarów i usług na ogólne potrzeby muzeum w takich sytuacjach konieczne jest odliczenie podatku naliczonego z zastosowaniem prewspółczynnika. Wszystko bazuje na bieżącej praktyce organów podatkowych.

Dlatego wiele muzeów wystąpiło z wnioskami o interpretacje indywidualne i uzyskało pozytywne opinie od organów podatkowych. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 20.10.2016 r., nr ITPP2/4512-601/16/RS uznał, że sam „dzień bezpłatny” w muzeum nie jest działalnością powodującą obowiązek stosowania prewspółczynnika. W innych interpretacjach potwierdzono brak obowiązku kalkulacji prewspółczynnika, gdy muzeum zapewnia nieodpłatny wstęp seniorom i dzieciom oraz w ramach specjalnie organizowanych akcji (np. „darmowy listopad”).

Nie są to jednak wszystkie możliwe aspekty nieodpłatnej działalności statutowej muzeum.

Jeśli rozważasz uzyskanie podobnej interpretacji dla siebie pamiętaj o trzech ważnych sprawach:

1. Opisz dokładnie wszystkie aspekty działalności muzeum nawet te, co do których wiesz, że na pewno nie powodują powstania obowiązki stosowania prewspółczynnika – organy podatkowe często kwestionują moc ochronną interpretacji ze względu na niepełny opis stanu faktycznego, który był podstawą wydania interpretacji. Jeśli pominiesz istotne aspekty nieodpłatnej działalności muzeum, ryzykujesz brak ochrony z otrzymanej interpretacji. Takich wniosków, w których nie przedstawiono wszystkich okoliczności sprawy, jest sporo.
2. Zweryfikuj, jakie działania o charakterze naukowym oraz edukacyjnym wykonuje muzeum. To te czynności mogą wygenerować obowiązek rozliczenia VAT od niektórych wydatków na zakup towarów lub usług z zastosowaniem prewspółczynnika.
3. Zadbaj o treść swojego stanowiska we wniosku. Może ona mieć wpływ na ostateczne stanowisko organu podatkowego.

Pozdrowienia z Olsztyna!

Wojciech Pietrasiewicz
doradca podatkowy